مقدمه
در علم شیمی کلوئید یا چسب‌سان به مخلوط ناهمگنی گفته می‌شود که ذرّات پراکنده در آن، از لحاظ اندازه، میان محلول ساده و سوسپانسیون قرار می‌گیرند. به بیان دیگر، ذرّات کلوئید از ذراّت محلول بزرگتر هستند، پس در مایع حل نمی‌شوند. از طرف دیگر، از ذرّات سوسپانسیون ریزتر می‌باشند، پس ته‌نشین هم نمی‌شوند. به عنوان مثال، شیر را درنظر بگیرید. چربی شیر، نه به صورت محلول و نه به صورت ته‌نشین است، بلکه به صورت معلق در فاز مایع می‌باشد. به بیان ساده‌تر می‌توان گفت که چسب‌سان از دو ماده مختلف تشکیل شده است که این دو ماده با هم مخلوط می‌شوند، اما در یکدیگر حل نخواهند شد.
نقش حلال در تشکیل کلوئید
اجسام متبلور پس از انحلال در آب به مولکول‌های ریز و کوچک و یا به یون‌ها شکسته می‌شوند و عبور آن‌ها از منافذ غشا به سهولت انجام می‌گیرد. امکان دارد که یک ماده در مجاورت حلالی به ابعادی برسد که از غشا عبور نکند، ولی نمی‌توان حلال را عامل قطعی دانست؛ زیرا دلیلی هم در دست نیست که نتوان مواد دیگر را به صورت ذرات کلوئیدی درآورد.
یک مثال موضوع را روشن می‌سازد. طلا، نقره و مس در آب حل نمی‌شوند، ولی می‌توان دو قلمه آن‌ها را در درون آب نزدیک به هم قرار داده و بین دو انتهای آن‌ها جرقه الکتریکی عبور داد و محلول کلوئیدی آن‌ها را بدست آورد. برعکس، نمک طعام معمولی که در آب به خوبی حل می‌شود، در بنزن، محلول کلوئیدی می‌دهد. صابون در آب، حالت کلوئیدی و در الکل حالت کریستالوئیدی نشان می‌دهد. از این بیان نتیجه می‌گیریم که حالت کلوئیدی هم مانند سه حالت ماده (جامد، مایع و گاز) باید منظور گردد.
ماهیت محلول‌های کلوئیدی
در محلول‌های واقعی، ذرّات جسم محلول به صورت مولکول و یا یون بوده و محیط همگن و یکنواختی بوجود می‌آورند، یعنی جسم محلول و حلال، یک فاز تشکل می‌دهند. در محلول‌های کلوئیدی، واحدهای جسم محلول خودبه‌خود ذرّاتی حجیم می‌باشند و یا اینکه از چندین مولکول بزرگ مجتمع شده بدست آمده‌اند. نشاسته به وزن مولکولی تقریبی ۳۲۰۰۰ از نوع اول و گوگرد از نوع دوم است.
این ذرّات که امکان دارد از چندین هزار مولکول تشکیل شده باشند، بقدری ریز هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و در نتیجه چنین محلولی در صورت ظاهر به محلول حقیقی شباهت پیدا می‌کند. لیکن اگر ذرّات به بزرگی میلیمتر برسند، با میکروسکوپ قابل رؤیت می‌گردند و در نتیجه نام محلول کلوئید به محلول تعلیقی یا Suspension تبدیل می‌شود و لذا حالت کلوئیدی را می‌توان حالت واسطه بین محلول واقعی و تعلیقی دانست. برای پی بردن به ماهیت محلول کلوئیدی از اولترامیکروسکوپ که «زیگموندی» اختراع کرده است، استفاده می‌شود.
برای خرید آنلاین محلول کلوئید طلا اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام/